Τ η στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές, το Δάσος της Δαδιάς δοκιμάζεται από μία ισχυρή πύρινη λαίλαπα όσο ο Έβρος προσπαθεί εξ’ ολοκλήρου να διασωθεί από τις μη διαχειρίσιμες συνέπειες των πυρκαγιών.
Πριν από λιγότερο από δύο εβδομάδες, το Δάσος της Δαδιάς στον Έβρο αποτελούσε το ασφαλές καταφύγιο μεγάλου αριθμού πανίδας (μόνιμης ή μεταναστευτικής) και όλων εκείνων που ήθελαν να εισπνεύσουν οξυγόνο μακριά από τις συνθήκες διαβίωσης της πόλης. 11 μέρες μετά, το Δάσος της Δαδιάς βιώνει την μεγαλύτερη – σε έκταση – καταστροφή δασικής έκτασης ευρωπαϊκά. Η χλωρίδα και η πανίδα καίγονται, το πράσινο εξατμίζεται, ο πνεύμονας της φύσης αφυδατώνεται με τον πρώτο απολογισμό να φανερώνει αριθμούς μεγάλους γιγαντώνοντας τον προβληματισμό.
Τη στιγμή αυτή, περισσότερα από 4.000 αιγοπρόβατα έχουν καεί και 50 ποιμνιοστάσια στον Δήμο Αλεξανδρούπολης, εξαιτίας της πύρινης λαίλαπας, που μαίνεται για ενδέκατη ημέρα, σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις, ενώ έχουν καεί και αποθήκες με ζωοτροφές, με την τοπική κτηνοτροφία να βιώνει τη χειρότερη φάση μίας αρκετής δύσκολης πορείας τα τελευταία χρόνια.
Παράλληλα, όπως προκύπτει από την ανάλυση των δορυφορικών δεδομένων που έγιναν διαθέσιμα το πρωί της Τρίτης 29ης Αυγούστου από την Υπηρεσία Ταχείας Χαρτογράφησης Copernicus της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η πυρκαγιά στον Έβρο αποτελεί τη μεγαλύτερη δασική πυρκαγιά των τελευταίων δεκαετιών σε ευρωπαϊκό έδαφος. Ειδικότερα, η συνολική έκταση που κατέκαψε η δασική πυρκαγιά του Έβρου η οποία προέκυψε από τη συνένωση των πυρκαγιών σε Αλεξανδρούπολη και Δαδιά, ξεπερνά τα 808.000 στρέμματα. Ένας πιο εξειδικευμένος απολογισμός χρειάζεται διάστημα μηνών για να πραγματοποιηθεί και να εξάγει ασφαλή συμπεράσματα. Ο χαρακτηρισμός δέντρων ως νεκρά και προς υλοτόμηση είναι ασφαλής απαιτεί συστηματική έρευνα σε βάθος μηνών, ενώ το ίδιο ισχύει και για τις συνέπειες στη ζωή των αρπακτικών ζώων.
«Δεν στερούμαστε περιβαλλοντικής ευαισθησίας όσοι αξιολογούμε τις συνέπειες ενός καταστροφικού φαινομένου βάσει επιστημονικής γνώσης και μεθοδολογίας. Στο Μεσογειακό Οικοσύστημα, όπως της Δαδιάς, κάθε 50-60 χρόνια υπάρχει μια απειλή για φωτιά, έτσι αναγεννάται. Το θέμα είναι τι μέτρα μπορούμε να πάρουμε για να μειώσουμε τις συνέπειες μιας επικείμενης φωτιάς. Πρέπει να γίνει ένα αντιπυρικό σχέδιο γιατί αυτό το φαινόμενο σε άλλα δάση επαναλαμβάνεται στα δέκα χρόνια και αν περάσει η φωτιά από πρώην καμένη έκταση η κατάσταση γίνεται πολύ πιο δύσκολη. Επίσης η Δασική Υπηρεσία χρειάζεται περαιτέρω ενίσχυση, πρωτίστως σε ανθρώπινο δυναμικό αλλά και γενικότερα και ίσως χρήζουν εκ νέου αποσαφήνισης ο ρόλος και οι αρμοδιότητές της. Ειδικότερα σε δασαρχεία όπως αυτά του Έβρου θα έπρεπε να εξετασθεί η δυνατότητα λειτουργίας στελεχωμένου γραφείου προστατευόμενης περιοχής», αναφέρει σε συνέντευξη του στο ΑΠΕ – ΜΠΕ ο εκτελών καθήκοντα προϊσταμένου της Διεύθυνσης Δασών Έβρου, Πέτρος Ανθόπουλος.
Υπάρχει δυνατότητα αποκατάστασης της καταστροφής του Πάρκου της Δαδιάς;
Πρώτο βήμα, όπως εξηγούν ειδικοί, είναι να σβήσει ολοκληρωτικά η πυρκαγιά σε κάθε της εστία. Στη συνέχεια, χρειάζεται να περάσει ένας μήνας, προκειμένου η βλάστηση να ηρεμήσει, το έδαφος να αρχίσει να επιστρέφει στη φυσιολογική του θερμοκρασία και το έργο αποκατάστασης να ξεκινήσει. Τότε, όπως συνηθίζεται, ύστερα από μελέτη μέσα από το σύστημα Copernicus, η Δασική Υπηρεσία θα κάνει αντιδιαβρωτικά έργα, κορμοδέματα και κορμοφράγματα από τα καμένα ξύλα, τα οποία θα συγκρατήσουν το χώμα αποτρέποντας το ξέπλυμα των κώνων και των σπόρων που θ’ ανοίξουν σε δύο-τρεις μήνες δίνοντας νέα δέντρα τα οποία όμως δεν είναι η επιλογή των αρπακτικών για τη δημιουργία φωλιάς, καθώς επιλέγουν τα υπέργηρα-ώριμα. Το γεγονός αυτό (φωλιές σε ώριμα δέντρα) διαφοροποιεί επίσης τη διαχείριση του συγκεκριμένου δάσους από τα άλλα στα οποία τα μεγαλύτερης ηλικίας δέντρα είναι εκείνα που υλοτομούνται.
Μερικές χρήσιμες πληροφορίες…
- Χρειάζεται να γίνει δειγματοληψία στο πεδίο, προκειμένου να διαπιστωθεί αν σε περιοχή που ο δορυφόρος τη δείχνει ως καμένη αξίζει να διατηρηθούν πολλά άτομα δέντρων, κυρίως πεύκων, τραχείας και μαύρης.
- Η τελευταία καταγραφή του πληθυσμού των αρπακτικών ανά είδος έγινε το 2020 από τη Μονάδα Διαχείρισης Εθνικού Πάρκου (σ.σ. πρώην Φορέα) και σύμφωνα με το ΥΠΕΝ θα επαναληφθεί την μέσα στο 2023, οπότε και θα προκύψουν τα νέα στοιχεία.
- Στο Μεσογειακό Οικοσύστημα, όπως της Δαδιάς, κάθε 50-60 χρόνια υπάρχει μια απειλή για φωτιά, έτσι αναγεννάται. Η εστίαση της δράσης, λοιπόν, πρέπει να αφορά στο να δημιουργηθεί ένα αντιπυρικό σχέδιο, καθώς αυτό το φαινόμενο σε άλλα δάση επαναλαμβάνεται στα δέκα χρόνια και αν περάσει η φωτιά από πρώην καμένη έκταση η κατάσταση γίνεται πολύ πιο δύσκολη.
Με την ελπίδα η φωτιά στο Δάσος της Δαδιάς και σε κάθε σημείο της χώρας να σβήσει όσο πιο άμεσα γίνεται…
*Οι φωτογραφίες είναι generic και προέρχονται από το πρακτορείο Unsplash
