Ή ταν πριν από μερικές εβδομάδες όταν μία συνάδελφος με ρώτησε “πότε ήταν η τελευταία φορά που είδες κάτι και σου κόπηκε η ανάσα”. Η συζήτηση ήταν επί πολιτιστικού τομέα – μπορεί και όχι. Η απάντηση μου κινήθηκε, πάντως, προς εκείνη την κατεύθυνση. Το Κολοσσαίο, αποκρίθηκα. Για την επιβλητική αρχιτεκτονική του, τη καλά σμιλεμένη του δομή του, την ιστορία του.
Το σπουδαιότερο, όμως, εν ζωή έμβλημα της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας δεν είναι το μόνο που η θέαση του γεννά δέος. Ούτε το μόνο – δυστυχώς – που έχει πέσει θύμα του μαζικού και αλόγιστου τουρισμού. Του τεράστιου αριθμού επισκεπτών που τελικά προκαλεί φθορά, δύσκολες ως προς την επιδιόρθωση ζημιές, βανδαλισμό. Υπάρχει λύση;
Πυραμίδες της Γκίζας, Αίγυπτος
Τις θαυμάζεις για την ιστορία τους. Τις παρακολουθείς με το δέος που σου γεννά η εμβληματική αρχιτεκτονική κατασκευή τους. Όμως, όχι μόνο εσύ. Οι Μεγάλες Πυραμίδες της Γκίζας αποτελούν ένα από τα χαρακτηριστικότερα θύματα του μαζικού τουρισμού. Με την πάροδο των αιώνων, το τελευταίο εναπομείναν τεχνούργημα των αρχαίων επτά θαυμάτων του κόσμου έχει υποστεί ανεπανόρθωτες ζημιές. Ο μεγάλος συνωστισμός έχει προκαλέσει σημαντική διάβρωση στη βάση, ενώ παράτολμοι επισκέπτες έχουν επιχειρήσει να σκαρφαλώσουν στις πυραμίδες παρά το γεγονός ότι η αναρρίχηση απαγορεύεται, με αποτέλεσμα τμήματα από τα αρχαία μνημεία να καταρρεύσουν. Βανδαλισμοί και κλοπές έχουν επίσης λάβει χώρα, με τις προσπάθειες αποκατάστασης των πυραμίδων να έχουν προκαλέσει εν τέλει περαιτέρω δομική φθορά.
Κολοσσαίο, Ρώμη
Ένα από τα τελευταία εναπομείναντα εμβλήματα της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, το εντυπωσιακό Κολοσσαίο στη Ρώμη αποτελεί πόλο έλξης για τουρίστες από όλο τον κόσμο. Δυστυχώς, αυτό σημαίνει ότι έχει επηρεαστεί με περισσότερους από έναν τρόπους από τον αναρίθμητο αριθμό επισκεπτών που φτάνουν στις πύλες του. Ορισμένοι έχουν κλέψει κομμάτια της κατασκευής, ενώ άλλοι έχουν γράψει ακόμη και τα ονόματά τους στους τοίχους του αρχαίου μνημείου ή έχουν προβεί σε άλλες πράξεις βανδαλισμού και γκράφιτι.
Στόουνχεντζ, Αγγλία
Οι αινιγματικές πέτρινες δημιουργίες στο Στόουνχεντζ της Αγγλίας αποτελούν στοιχείο διαχρονικής σαγήνης, με αρκετούς να αναρωτιούνται για τον ακριβή σκοπό τους ανά τους αιώνες. Ένας τεράστιος αριθμός τουριστών έχει φτάσει σε αυτή τη μυστηριώδη τοποθεσία και πολλοί έχουν ακόμη και αποσπάσει κομμάτια από τις πέτρες για να τα κρατήσουν για τον εαυτό τους. Αυτό σημαίνει ότι ο πέτρινος κύκλος έχει αλλοιωθεί για πάντα από τον μαζικό τουρισμό, και τώρα είναι περιφραγμένος για να αποτρέψει τους πιο επιπόλαιους επισκέπτες του χώρου από το να συνεχίσουν να προκαλούν ζημιές. Δυστυχώς, αρκετοί κεντρικοί δρόμοι έχουν επίσης τοποθετηθεί κοντά στο πέτρινο σύμπαν του, οι οποίοι απειλούν να καταστρέψουν την αναπόσπαστη δομή του.
Το Σινικό Τείχος, Κίνα
Σε μία φθορά – δυστυχώς – ορατή και με γυμνό μάτι, τουλάχιστον τα δύο τρίτα του Σινικού Τείχους της Κίνας έχουν καταστραφεί από πολυάριθμους εξωτερικούς παράγοντες, όπως οι τουρίστες, οι εργολάβοι και η φυσική διάβρωση. Μεγάλες περιοχές του τείχους έχουν βανδαλιστεί με γκράφιτι, ενώ άλλα τμήματά του έχουν πέσει θύματα πλιάτσικου. Εν τω μεταξύ, οι επισκέπτες αφήνουν συχνά σωρούς απορριμμάτων κατά μήκος του τείχους, τα οποία είναι τόσο αντιαισθητικά όσο και επιζήμια για το φυσικό περιβάλλον. Το πρακτορείο ειδήσεων Xinhua αναφέρει: “Η άνθηση του τουρισμού, η ανάπτυξη και η έλλειψη κονδυλίων για την προστασία του εξακολουθούν να ροκανίζουν το Σινικό Τείχος“.
Το Σπήλαιο Λασκώ, Γαλλία
Το Σπήλαιο Λασκώ άνοιξε για πρώτη φορά για το κοινό το 1948. Μέσα σε λιγότερο από 20 χρόνια, αναγκάστηκε να κλείσει οριστικά τις πόρτες του, ειδικότερα το 1963. Ο αριθμός των επισκεπτών είχε φτάσει τους 1.500 την ημέρα- η ζέστη, η υγρασία και το διοξείδιο του άνθρακα όλων αυτών των ανθρώπων που στριμώχνονταν στο σκοτεινό και χωρίς αέρα σπήλαιο προκαλούσαν ανισορροπία στο φυσικό οικοσύστημα του σπηλαίου, οδηγώντας στην υπερανάπτυξη μούχλας και μυκήτων που απειλούσαν να εξαφανίσουν τις προϊστορικές ζωγραφιές. Σήμερα, η φυσική χλωρίδα του σπηλαίου έχει σταθεροποιηθεί και παραμένει ερμητικά κλειστό, ενώ έχει πλέον ανοίξει ένα αντίγραφο με τίτλο Lascaux IV προκειμένου να προσφέρει στους τουρίστες μια πλησιέστερη γεύση της πραγματικής εμπειρίας.
