Απολιθωμένο Δάσος Λέσβου
18.500 νέα ευρήματα
Ριζικό Σύστημα
Ολόκληρο το νησί της Λέσβου είναι χαρακτηρισμένο ως Γεωπάρκο που πρακτικά σημαίνει πως όπου και να κοιτάξετε στο νησί θα βρείτε κάτι ενδιαφέρον να δείτε και να μάθετε. Από ένα ηφαιστειογενές πέτρωμα που έπαιξε το δικό του ρόλο στη διαμόρφωση της κοινωνίας της Λέσβου εδώ και εκατομμύρια χρόνια -κάστρα, μοναστήρια και οικισμοί χτίστηκαν ανά τα χρόνια με τα πετρώματα αυτά -, ένα απολίθωμα που αφηγείται τη ζωή πριν και μετά την έκρηξη ενός ηφαιστείου, θερμές πηγές, αλυκές και υγροβιότοπους. Μάλιστα έχει ενταχθεί στο Παγκόσμιο Δίκτυο Γεωπάρκων της UNESCO και ανακηρυχθεί «Διατηρητέο Μνημείο της Φύσης».
Συντήρηση Απολιθωμένων Κορμών
Σε αυτό το νησί – γεωπάρκο λοιπόν, ξεχωρίζει το Πάρκο του Απολιθωμένου Δάσους στη θέση Μπαλή – Αλώνια. Πρόκειται για μια τεράστια έκταση με σπανές πλαγιές και λόφους, ένα τοπίο που θυμίζει πολύ αυτό των Κυκλάδων. Δημιουργήθηκε το 1987 και περιλαμβάνει πλήθος απολιθωμάτων που πραγματικά δεν το χωράει ο νους ότι μετράνε 18,5 εκ. χρόνια ζωής. Έχει μάλιστα, τον ψηλότερο ιστάμενο απολιθωμένο κορμό της Ευρώπης – και όταν λέμε ιστάμενο εννοούμε πως βρίσκεται όρθιος στην αρχική του θέση – με ύψος 7 μέτρα και περίμετρο 8,58 μέτρα. Πρόκειται για τον πρόγονο της σημερινής σεκόγιας ενός δέντρου που πλέον δεν απαντάται στην Ελλάδα. Υπάρχουν δε τρεις θεματικές διαδρομές ώστε να μπορέσετε να εξερευνήσετε τα απολιθώματα με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Εκτός από το Πάρκο στη θέση Μπαλή-Αλώνια όμως υπάρχουν άλλα τρία πάρκα, στο Σίγρι όπου βρίσκεται και το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου, στην Πλάκα πολύ κοντά στο Σίγρι, αλλά και απέναντι στο νησάκι της Νησιώπης.
Μπαλή-Αλώνια
Παρά το γεγονός πως το νησί διαθέτει τέσσερις θέσεις με πραγματικά πολλά και εντυπωσιακά απολιθώματα, ακόμα και μέσα στη θάλασσα, η Λέσβος έχει να δώσει και άλλα ευρήματα. Για την ακρίβεια κατά τις εργασίες κατασκευής του νέου δρόμου «Καλλονής – Σιγρίου», αυτόν που πρόσφατα εγκαινίασε ο πρωθυπουργός, ανακαλύφθηκαν 15 νέες θέσεις οι οποίες έδωσαν συνολικά 18.500 νέα ευρήματα, και μάλιστα οι 12 από αυτές είναι ήδη επισκέψιμες. Δεν έγιναν όμως όλα χωρίς δυσκολίες καθώς υπήρξαν στιγμές που έπρεπε να γίνει αλλαγή στη χάραξη του ήδη δημοπρατημένου δρόμου κάτι που είναι πραγματικά εξαιρετικά δύσκολο να γίνει ωστόσο οι άνθρωποι του Μουσείου Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου ευτυχώς κατάφεραν.
Στη συζήτησή μας με τον Διευθυντή του μουσείου κο Νικόλαο Ζούρο για το ποια είναι τα μελλοντικά σχέδια μας ανέπτυξε ένα ιδιαίτερα ενδιαφέρον πλάνο που αφορά στη δημιουργία ενός πράσινου διαδρόμου κατά μήκος του οδικού άξονα «Καλλονής – Σιγρίου». Στόχος είναι ο διάδρομος αυτός να οδηγεί τον κόσμο στο μουσείο κάνοντας διάφορες ενδιαφέρουσες στάσεις από την περιοχή της Καλλονής μέχρι το Σίγρι. Να υπάρχουν δηλαδή παρατηρητήρια για ορνιθοπαρατήρηση, χώροι ασφαλής στάθμευσης για παρατήρηση των γεωλογικών φαινομένων, κέντρα ενημέρωσης αλλά και προτάσεις διαδρομών για πεζοπορία, ποδηλασία ακόμα και snorkeling στην θαλάσσια περιοχή μεταξύ Σιγρίου και Νησιώπης όπου υπάρχουν βυθισμένα απολιθώματα. Να λειτουργήσει δηλαδή η δυτική χερσόνησος του νησιού που είναι περιοχή Natura σαν ένα πάρκο με εναλλακτικές μορφές τουρισμού δίνοντας στον επισκέπτη την ευκαιρία να γνωρίσει συνολικά το νησί.
Παρατηρητήρια για ορνιθοπαρατήρηση
Ένα Γεωπάρκο όμως δεν είναι και ούτε πρέπει να είναι αποκομμένο από την τοπική κοινωνία. Αυτοί είναι ουσιαστικά οι φορείς που μπορούν να το κρατήσουν «ζωντανό» καθώς στόχος δεν είναι μόνο και μόνο να υπάρχει αλλά να ενημερώνει τον κόσμο, μικρό και μεγάλο, για το πως δημιουργήθηκε η γη και συγκεκριμένα αυτό το μοναδικό τοπίο της Λέσβου. Εξάλλου το νησί δεν έχει μόνο αυτά, έχει αρχαιολογικούς χώρους και μνημεία, μουσεία λαογραφικά, αρχαιολογικά και τέχνης, έχει μονοπάτια, πολιτιστικά φεστιβάλ αλλά και μια εντυπωσιακή σύγχρονη εμπορική ιστορία που αποτυπώνεται στα υπέροχα αρχοντικά αλλά και μακρά παράδοση στην καλλιέργεια της ελιάς. Μην ξεχνάμε επίσης πως εδώ γεννήθηκε η ποιήτρια Σαπφώ, ο φιλόσοφος Θεόφραστος, ο λαϊκός ζωγράφος Θεόφιλος και ο ζωγράφος Γεώργιος Ιακωβίδης. Όλη αυτή η πραγματικά εξαιρετική και φιλόδοξη προσπάθεια που γίνεται από το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσος Λέσβου χρειάζεται για να αποδώσει και την στήριξη της τοπικής κοινωνίας με καταλύματα και χώρους εστίασης που να λειτουργούν όλο το χρόνο, με κατοίκους ενημερωμένους που θα μπορούν να δώσουν έναν μικρό προσανατολισμό και μια ώθηση στον επισκέπτη στο τι να επισκεφθεί και να ανακαλύψει στο νησί.
Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσος Λέσβου
Δεν θα μπορούσαμε φυσικά να μην κάνουμε αναφορά και για το ίδιο το μουσείο το οποίο φιλοξενεί μια εξίσου εντυπωσιακή έκθεση, η οποία πλέον περιλαμβάνει και νέα ευρήματα από τις καινούριες θέσεις. Το μουσείο λοιπόν στεγάζεται σε ένα υπέροχο πέτρινο κτίριο που εντάσσεται αρμονικά στο ευρύτερο τοπίο και που μάλιστα χάρη στα φωτοβολταϊκά που έχει εγκαταστήσει όχι μόνο είναι αυτόνομο ενεργειακά αλλά έχει και περίσσευμα ενέργειας. Εδώ θα δείτε το πως ξεκίνησε η γη, μάλιστα το πρώτο πρώτο έκθεμα στα δεξιά σας είναι ένα μικρό κομμάτι σίδηρο-μετεωρίτη που βρέθηκε στην έρημο της Νεβάδα και χρονολογείται πριν από 4,6 δισεκατομμύρια χρόνια. Στη συνέχεια θα περάσετε σε απολιθώματα που αφορούν στο νησί της Λέσβου καθώς και σε χαρακτηριστικά απολιθώματα από όλη την Ελλάδα που καταδεικνύουν τη διαχρονική εξέλιξη της χλωρίδας στον Ελληνικό χώρο. Λίγο πιο μετά θα συναντήσετε και μια κατασκευή που εξηγεί πως γίνονται οι σεισμοί στην Ελλάδα, πως δηλαδή η Αφρικανική πλάκα βυθίζεται κάτω από την Ευρασιατική αλλά και εντυπωσιακά «αστραφτερά» πετρώματα όπως ο αμέθυστος. Τέλος από τα πιο σημαντικά εκθέματα είναι και τα απολιθώματα από το Δεινοθήριο της Λέσβου, το αρχαιότερο μεγάλο θηλαστικό στον Ευρωπαϊκό χώρο που μετανάστευσε στην Ευρώπη αξιοποιώντας τις χερσαίες γέφυρες της Αιγηίδας.
Μουσείο Απολιθωμένου Δάσους
