Τ οπία φυσικού κάλλους με πλούσια ιστορία, ξεχωριστή ταυτότητα και σπουδαία επιστημονική αξία τα οποία προστατεύονται από την UNESCO και από όλους εμάς.
Μπορείς να πεις ότι η ιστορία του τόπου έχει ποτίσει τις ρίζες των δέντρων και των φυτών που βρίσκονται εντός, ότι το DNA του μέρους στο οποίο συναντώνται αποκωδικοποιείται στο υψίστης σημασίας Γεωπάρκο που διαθέτει. Τα Γεωπάρκα, εκτός από εξαιρετική ευκαιρία να αναθερμάνουμε τη σχέση μας με τη φύση, αποτελούν ερείσματα ζωντανής ιστορίας. Αυτή τη στιγμή, σε όλον τον κόσμο υπάρχουν 120 «παγκόσμια γεωπάρκα UNESCO», ενταγμένα στο Παγκόσμιο Δίκτυο Εθνικών Γεωπάρκων (GGN – Global Network of National Geoparks), εκ των οποίων τα 5 βρίσκονται σε διάφορα σημεία της Ελλάδας. Ας τα ανακαλύψουμε!
View this post on Instagram
Το Γεωπάρκο της Λέσβου, Δυτική Λέσβος
Στο δυτικό τμήμα της Λέσβου, σε απόσταση μίας ώρας από την Μυτιλήνη, δεσπόζει ένα επιβλητικό απολιθωμένο δάσος, την αίγλη του οποίου πρέπει να την βιώσεις από κοντά προκειμένου να τη συνειδητοποιήσεις. Κάθε κορμός αποτελεί ένα ζωντανό κομμάτι της ιστορίας του νησιού και κάθε απολίθωμα ένα σημάδι ότι η φυσική ομορφιά δεν εγκατέλειψε ούτε στιγμή το νησί του Βορείου Αιγαίου. Αναγνωρισμένο ως «Διατηρητέο Μνημείο της Φύσης», το Απολιθωμένο Δάσος της Λέσβου διαθέτει πολυποίκιλη χλωρίδα με πλούσια ιστορία, η οποία αποτυπώνεται στις σεκόιες, τα πεύκα, τα κυπαρίσσια, τα τάξια – σπάνια είδη δέντρων των οποίων απόγονοι δεν υπάρχουν σήμερα, αλλά και στα αγγειόσπερμα – ανθοφόρα φυτά, όπως η λεύκη, η δάφνη, ο πλάτανος, η οξιά, ο φοίνικας, το σκλήθρο, ο βάτος, η καρυδιά. Εκτός από το, αναγνωρισμένο από την UNESCO τον Δεκέμβριο του 2012, Γεωπάρκο το νησί διαθέτει και ένα εξαιρετικά σύγχρονο και προσαρμασμένο στις ανάγκες της εποχής Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους, ένα σημερινό παράθυρο στη μακρά γεωλογική ιστορία του Αιγαίου.
Το πάρκο του Ψηλορείτη, Κρήτη
Δεν έχουν γραφτεί ή ειπωθεί και λίγα για το ψηλό και επιβλητικό βουνό της Κρήτης. Η UNESCO, όμως, δεν εστιάζει αποκλειστικά στο βουνό, αλλά στο πάρκο που αναπτύσσεται σε διάφορα σημεία και ύψη του. Εξαιτίας της πλούσιας γεωποικιλότητας, του φυσικού κάλλους και του τοπίου που δημιουργείται, το Φυσικό Πάρκο Ψηλορείτη δεν χρειάστηκε πολύ καιρό για να ενταχθεί στη λίστα με τα γεωπάρκα που χρήζουν προστασίας. Ειδικότερα, κατόρθωσε να μπει στο Δίκτυο των Ευρωπαϊκών Γεωπάρκων από την ίδρυση του, ενώ λίγους μήνες μετά ακολούθησε η ένταξη του στο Παγκόσμιο Γεωπάρκο της UNESCO, συμβάλλοντας έτσι στην παγκόσμια αναγνώριση και προβολή του. Στο συγκεκριμένο γεωπάρκο, συναντάς μοναδικούς σχηματισμούς πετρωμάτων, απολιθώματα χιλιάδων ετών, σπήλαια φροντισμένα και έτοιμα να τα επισκεπτείς, πετρώματα «χτυπημένα» από τα χρόνια σε εντυπωσιακά εναπομείναντα ρήγματα, εμφανίσεις νερού σε καθοριστικά για τη σωτηρία του φυσικού περιβάλλοντος σημεία. Στοιχεία, δηλαδή, που αποκρυπτογραφούν την αλληλεπίδραση του ανθρώπου ειδικότερα και των ζωντανών οργανισμών γενικότερα με τον Ψηλορείτη.
Το Εθνικό Πάρκο Χελμού – Βουραϊκού, Πελοπόννησος
Εκεί που η Κορινθία συναντά την Αχαΐα γεννάται το Εθνικό Πάρκο Χελμού – Βουραϊκού, ένα σημείο απέραντου φυσικού κάλλους και αναζωογονητικής ομορφιάς. Στο εν λόγω Εθνικό Πάρκο, το υδάτινο στοιχείο πρωταγωνιστεί. Πρόκειται για ένα εθνικό πάρκο που ακολουθεί τον ρυθμό που θέτουν οι εναλλαγές του καιρού, όσο η γεωμορφολογία του εδάφους και το υψομετρικό εύρος κάνουν το δικό τους επιβλητικά όμορφο παιχνίδι τους. Εκτός, όμως, από την ξεχωριστή χλωρίδα, ιδιαίτερα σημαντική είναι και η πανίδα της ευρύτερης περιοχής περιλαμβάνοντας σημαντικό αριθμό εντόμων, θηλαστικών και ενδημικών πουλιών τα οποία χρήζουν ειδικής προστασίας και φροντίδας. Μία προστασία, την οποία η UNESCO προσφέρει έμπρακτα από το 2015.
Εθνικός Δρυμός Βίκου – Αώου, Ήπειρος
Ανάμεσα στην ορεινή έκταση της Τραπεζίτσας, του Σμόλικα, της Τύμφης και του Μιτσικελίου συναντάμε το Εθνικό Πάρκο Βίκου – Αώου, το οποίο ιδρύθηκε το 1973. Ο ηπειρώτικος Εθνικός Δρυμός οριοθετείται στο βόρειο τμήμα του με τη χαράδρα του Αώου και στο νότιο με το φαράγγι του Βίκου. Γνωστός και ως «ο Δρυμός των Μεγάλων Κορυφών», ο Εθνικός Δρυμός Βίκου – Αώου περιέχει τέσσερις διαφορετικοί οικισμοί. Πρόκειται για το Μικρό και Μεγάλο Πάπιγκο, το Μονοδέντρι και φυσικά ο Βίκος. Η περιοχή περιλαμβάνει ένα εξαιρετικά σπάνιο και ευαίσθητο οικοσύστημα. Για αυτό, και δεν επιτρέπεται καμία ανθρώπινη δραστηριότητα, εκτός από αυτές που σχετίζονται με την περιήγηση και την αναψυχή κατά τη διάρκεια της ημέρας. Τα καταπράσινα δάση εντός του Δρυμού συγκροτούνται από πλατύφυλλα φυλλοβόλα δέντρα, όπως δρυ, ιτιά, πλάτανο. Δεν θα μπορούσε να γίνει μία αναφορά και στην πανίδα της περιοχής με την καφέ αρκούδα, τους λύκους και τη βίδρα να πρωταγωνιστούν. Εκτός από την προστασία της, η UNESCO αξιολόγησε το 2021 το Γεωπάρκο Βίκου – Αώου ως ένα εκ των σπουδαιότερων του κόσμου.
Σητεία, Κρήτη
Η ευρύτερη περιοχή της Σητείας στην Κρήτη «κρύβει» ένα ιδιαίτερο και διαφορετικό από την κλασική εικόνα που έχουμε στο μυαλό μας, πάρκο. Εντός του συγκεκριμένου Πάρκου έχουν αποτυπωθεί περισσότεροι από 100 διαφορετικοί γεώτοποι, τοποθεσίες δηλαδή με εντελώς με γεωλογικά στοιχεία που διαφέρουν. Ξεχωριστά είδη πετρωμάτων, γεωμορφές που ιντριγκάρουν τους ανθρώπινους αμφιβληστροειδείς και απολιθώματα που αξίζουν προσοχής δημιουργούν ένα μωσαϊκό οικοτόπων και οικοσυστημάτων, μερικά εκ των οποίων, όπως το φοινικόδασος του Βάι να είναι μοναδικά στην περιοχή της Μεσογείου.
